اسکای لایت یا سقف شیشه‌ای سازهای نور گذر است که در سقف ساختمان‌ها به جای مصالح رایج اجرا شده و ضمن تامین زیبایی ساختمان، امکان بهره‌مندی هر چه بیشتر بخش‌های مرکزی ساختمان را از نور طبیعی فراهم می‌کند. روشنایی روز از طریق روشنایی آسمان و نیز از طریق تابش مستقیم خورشید تامین می‌شود. امروزه اسکای لایت ها به صورت وسیعی در تامین روشنایی روز برای ساختمانهای مسکونی، عمومی و تجاری به کار برده می‌شوند.
اجرای جداره های نور گذر در سقفها و تلفیق این نوع فضاها با سازه های اصلی بنا امروزه در دستور کار معماران با تجربه و معماران جوان قرار گرفته است .
مکان های اجرای سقف شیشه ای
امروزه در فضـاهایی که برای پوشـانیدن سقـف از سـازه فضـایی استـفاده می شود برای پوشانیدن سقف اینگونه فضاها از سـازه های Sky light استفاده می شود.
فضاهایی مانند گنبدها و طاقها نیز میتواند مکانی برای اجرای سیستم سقف شیشه باشد.
با کمتر شدن فضاهای سبز در شهرها ؛ ساخت ساختمانهای اکولوژیکی و گرین هاوس، در ساخت و سازهای شهری نمود بیشتری پیدا نموده است .
در ساختمان های مرتفع به دلیل نبود فضای سبز برای این واحد ها ،می توان با ایجاد سقف های شیشه ای ،مکانی را برای ایجاد فضای سبز و نگهداری از گلها و گیاهان ایجاد کرد.
مزایای استفاده از اسکای لایت
افزایش دریافت نور خورشید از طریق کاهش نیاز به مصرف نور مصنوعی، منجر به صرفه‌جویی در مصرف انرژی، کاهش قابل توجه هزینه‌های ساختمان و کاستن از اثرات سوء زیست محیطی ناشی از تامین انرژی می‌شود. از طرف دیگر نشان داده شده که قرارگرفتن در معرض نور طبیعی منجر به افزایش بهره‌وری ساکنان ساختمانهای اداری شده و از این طریق نیز عامل موثری در کسب و کار محسوب می‌شود.
نورگیری از سقف (اسکای لایت) در ترکیب با نورگیری از دیواره‌ها (پنجره‌ها) میتواند بخش بسیار زیادی از ساختمان را از روشنایی روز بهره‌مند کند.
حتی در روزهای ابری نیز، دریافت نور از طریق اسکای لایت بین ۳ تا ۱۰ برابر موثرتر از دریافت نور از طریق پنجره‌ها می‌باشد.
در برخی از ساختمان‌ها حتی می‌توان به این روش، تا حدود ۸۰ درصد روشنایی مورد نیاز را تامین کرد.
به کمک نورگیری از سقف (اسکای لایت) می‌توان فضاهای مرکزی ساختمان را از نور طبیعی بهره‌مند کرد.
با تعبیه‌ی شیشه‌های مدرن برای سقف ، می‌توان مانع از درخشندگی آزار دهنده خورشید در داخل ساختمان شده و در عین حال نور را به سطح وسیع‌تری از ساختمان پراش داد.
سازه شیشه ای سقف باید خود ایستا بوده و با ضریب اطمینان مناسبی قادر به مقاومت در برابر بارهای باد، برف، زلزله و بارهای حرارتی باشد. به این منظور اغلب لازم است از مقاطع فولادی به عنوان اسکلت سازهای اسکای لایت استفاده شود. با این وجود معمولا مشابه با پنجره‌ها، از پروفیل های آلومینیومی برای نگهداری شیشه‌ها استفاده می‌شود.
سازه شیشه ای سقف باید خود ایستا بوده و با ضریب اطمینان مناسبی قادر به مقاومت در برابر بارهای باد، برف، زلزله و بارهای حرارتی باشد. به این منظور اغلب لازم است از مقاطع فولادی به عنوان اسکلت سازهای اسکای لایت استفاده شود. با این وجود معمولا مشابه با پنجره‌ها، از پروفیل های آلومینیومی برای نگهداری شیشه‌ها استفاده می‌شود.
علاوه بر پایداری در برابر بارهای وارده، لازم است که اسکای لایت عملکرد حرارتی و صوتی مناسبی نیز داشته باشد.
به این معنا که در فصول سرد سال مانع از اتلاف انرژی حرارتی داخل ساختمان بوده و در فصول گرم سال نیز دریافت حرارتی قابل قبولی را داشته باشد. مقاومت اسکای لایت در برابر عبور امواج صوتی با بسامد های مختلف نیز عامل دیگری است که میتواند در مکان‌هایی که در معرض آلودگی صوتی بالایی قرار دارند، یکی از فاکتورهای مهم طراحی به شمار آید.
اسکای لایت ها می‌توانند به نحوی طراحی و ساخته شوند که دارای عملکرد مکانیکی نیز بوده و در مواقع مورد نیاز باز یا بسته شوند.
اجرای سازه فلزی اسکالایت با قابلیت تردد ماشین
اجرای سازه کرتین وال اسکالایت با چاپ اسپندرال
اجرای سازه کرتین وال اسکالایت با شیشه ساتینا
انواع سقف های شیشه ای
اسکای لایت بسته به نیازهای ساختمان میتواند شکل‌های بسیار متنوعی داشته باشد.البته باید بگوییم که در اجرای سقف با شیشه نشکن و طراحی آنها فاکتورهایی مانند : فرهنگ معماری و بومی منطقه ،نوع سازه و کاربری بنا ، نوع اتصالات و استراکچر بنا و مقررات ملی ساختمان تاثیر گذار است.
برخی از متداول‌ترین اشکال اسکای لایت عبارتند از:
- تک شیبه
- ساختار پیرامونی (Pyramid)
- دو شیبه دارای خط الراس (Double sloped Ridgelites)
- خط الراسی با انتهای باز یا شیشه‌ای (Ridgelites with Hipped or Glazed ends)
- پلی‌گون قطعه‌ای و شعاعی (segmented and radius polygon)
- گنبدی قطعه‌ای و شعاعی (segmented and radius dome)
- همچنین سایه‌بان‌ها (Canopies)
- اتاق‌های حمام آفتاب (Solariums)